سرویسی که هزینه‌اش شاید برابر یا بیشتر از هزینه تهیه یک سرویس مناسب در کشورهای اروپایی و آمریکا باشد، اما کیفیتش چندصدبار کمتر است. در این میان کم‌فروشی و گران‌فروشی، شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت و عدم پشتیبانی مناسب و سردرگمی کاربران برای تهیه سرویس مناسب را هم باید به مشکلات اضافه کرد.
۵ خرداد ۱۳۹۲ یعنی یک سال پیش در چنین روزهایی، خطوط انتقال داده موسوم به EPEG افتتاح شد که از فرانکفورت به شرق اروپا و نزدیکی‌های ولگوگراد در روسیه رفته و سپس وارد آذربایجان شده و از آن طریق به ایران آمد و از دو سمت به جنوب رفته و در جاسک به زیر دریا رفت که حدود ۲۴۶ کیلومتر آن‌سوتر سر از عمان و نقطه اتصال بارکا در آورد. بعدا یک خط دیگر از بارکا به هندوستان خواهد رفت. شرکت ارتباطات زیر ساخت ایران به همراه چند شرکت دیگر از کشورهای انگلستان، روسیه، عمان در این کنسرسیوم شرکت دارد.
این خط در حال حاضر وظیفه انتقال ۵۴۰ گیگابایت دیتا در ثانیه را برعهده دارد که بعدها به ۳/۲ ترابایت افزایش خواهد یافت. در چنین شرایطی، اگر مقداری از پهنای باند این خط به ایران برسد، سرعت اینترنت مصرفی در ایران چند صد برابر سرعت فعلی می‌شود. اما شرکت ارتباطات زیرساخت به‌جای بهره برداری از بخشی از ۳/۲ ترابایت پهنای باند عبوری، تنها هزینه ترانزیت آن‌را دریافت می‌کند.
عدم بهره برداری از چنین امکانی در شرایطی است که هم اکنون از حدود ۷۲ گیگابایت کل پهنای باند مصرفی در ایران، به‌طور واقعی سهم هر کاربر تنها ۳۶ کیلوبایت است و با توجه به هزینه‌های سنگینی که شرکت‌های مختلف از کاربران دریافت می کنند، هیچ توجیحی ندارد. سرعت اینترنت مصرفی در ایران بر اساس آمار جهانی حدود ۳/۴ مگابیت بر ثانیه است (که به‌نظر متعلق به ارگان‌های دولتی، آموزشی و نظامی است و نه کاربران خانگی). این سرعت در سطح دستگاه‌های قابل حمل مانند تلفن‌های همراه ۰/۳۶ مگابیت بر ثانیه است!+منبع
کاربران اینترنت در ایران
براساس آخرین آمارهای منتشر شده از سوی مدیریت ضریب نفوذ اینترنت کشور، بیش از۴۰ میلیون کاربر اینترنت در ایران وجود دارند که با توجه به جمعیت ۷۵ میلیون نفری ایران، ضریب نفوذ اینترنت تا پایان سال ۹۲، ۵۴/۱۸ درصد برآورد شده است. بر اساس آمار جهانی دسترسی کاربران به اینترنت، ایران در بین کشورهای خاورمیانه با اختلافی بسیار زیاد رتبه اول بیشترین کاربران را دارد و در بین کشورهای آسیایی نیز بعد از چین، هند، ژاپن، اندونزی و با اختلافی اندک از کره جنوبی در رتبه ششم قرار دارد.
تعداد کاربران اینترنت در ایران هم اکنون، حدود ۶ درصد کمتر از سال ۹۱ است که در آن سال میزان نفوذ ۶۱ درصد اعلام شده بود. در همین حال تعداد مشترکان اینترنت در ایران نیز بیش از ۲۶ میلیون مشترک اعلام شده است. بر اساس این آمار، ۵ استان مازندران با ضریب نفوذ ۷۵ درصد، تهران با ضریب نفوذ ۷۰ درصد، اصفهان با ضریب نفوذ ۶۶ درصد، قم با ضریب نفوذ ۶۲ درصد و سمنان با ضریب نفوذ ۵۸ درصد به ترتیب استان‌های دارای بیشترین کاربر اینترنت به شمار می‌آیند.
میانگین سرعت و هزینه‌ها
وضعیت سرعت اینترنت در نگاه کلی در همه شهرهای ایران یکسان بنظر می‌رسد. کاربران همواره از کیفیت بسیار پایین سرعت اینترنت گله دارند اما بر اساس مطالعات صورت گرفته، سرعت اینترنت در استان‌های مختلف ایران بطور میانگین بین ۲۴ کیلوبایت تا ۲۰۰ کیلوبایت متغیر است. هم اکنون ۲۶۴ شرکت خدمات اینترنت در سطح کشور فعال هستند که همه آنها پهنای باند خود را از شرکت ارتباطات زیر ساخت تهیه می کنند.
قیمیت و کیفیت اینترنت ارائه شده توسط هر کدام از این شرکت‌ها بسیار متنوع و متفاوت است. برای نمونه، سرویس یک مگابایت بدون محدودیت حجم دانلود توسط ۳ شرکت برتر خدمات پهنای باند یعنی شرکت شاتل با ۲۲۰ هزار تومان، توسط شرکت پارس آنلاین ۲۱۹ هزار تومان و آسیاتک ۱۹۰ هزار تومان قابل دسترسی است. در تماس تلفنی با این شرکت‌ها، نماینده فروش سرعت واقعی دانلود را در بهترین ساعات روز چیزی بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ کیلوبایت عنوان کردند.
جدول زیر، میزان قیمت و سرعت اینترنت ارائه شده توسط شرکت‌های مختلف را بررسی می کند. +منبع
این رقم‌ها مربوط به شرکت‌هایی است که خدمات خود را به صورت سراسری ارائه می‌کنند. در استان‌ها و شهرهایی که این شرکت‌ها نمایندگی ندارند، تهیه سرویس اینترنت برای کاربران بسیار دشوار و پرهزینه است. بعضا شرکت‌های خصوصی هم در شهرهای کوچک‌تر سرویس‌های خود را با دو برابر نرخ معمولی در شهرهای بزرگ‌تر، به کاربران ارائه می‌دهند.
برای نمونه، احمد از سمیرم اصفهان می‌گوید از آنجایی که هیچ کدام از شرکت‌های سرویس دهنده خصوصی در منطقه آنها خدمات ارائه نمی‌داده‌اند، مجبور شده از سرویس مخابرات استفاده کند که برای یک سرویس ۱۲۸ کیلوبایت، ماهیانه ۱۲ هزار تومان پرداخت می کند. او از قطعی‌های مداوم و سرعت بسیار پایین گله دارد و می‌گوید در قرار دادی که امضا کرده، قرار بوده سرعت ۱۲۸ کیلیوبایت برای او تامین شود ولی عملا در بسیاری از ساعات روز نه فقط چنین سرعتی در اختیارش نیست بلکه شاهد قطعی‌های مداوم است. جالب اینکه به‌جز یک شماره تلفن موبایل کارمند فنی مخابرات که سرویس را برای وی نصب کرده است، هیچ تلفن پشتیبانی در اختیار ندارد و در هنگام قطعی یا کندی سرعت، نمی‌تواند برای رفع مشکل با جایی تماس بگیرد. او تاکید می‌کند که اساسا سرویس اینترنت مخابرات بدون پشتیبانی ارائه می شود. بیشترین سرعتی که او هنگام دانلود شاهدش بوده نزدیک به ۴۰ کیلوبایت بوده است. نکته جالب‌تر اینکه او مجبور بوده نزدیک به یک سال در صف انتظار اتصال سرویس خود بماند.
در عین حال بهنام از شهر دهلران در استان ایلام می‌گوید برای دفتر نمایندگی بیمه‌اش سرویس ۵۱۲ کیلوبایت را از شرکتی خصوصی تهیه کرده است اما به زحمت می‌تواند در طول روز با سرعت بیشتر از ۱۰۰ کیلوبایت دانلود کند. او نیز می‌گوید برای تهیه سرویس اینترنت ابتدا از شرکت مخابرات درخواست داده بود اما بعد از گذشت ۲ سال این سرویس هنوز وصل نشده بود که شرکت خصوصی شاتل فعالیتش را در دهلران آغاز کرد و او موفق شد در طی یک هفته سرویسش را از این شرکت دریافت کند. او برای اتصال این سرویس ابتدا ۱۲۰ هزار تومان پرداخت کرده است اما از آنجایی که میزان حجم دانلودش به سرعت تمام شده، هم اکنون ماهی ۲۰ هزار تومان پرداخت می کند. ۱۲ هزار تومان بابت آبونمان و ۸ هزار تومان بابت ۳ گیگابایت حجم مصرفی. او برای هر ۱ گیگابایت حجم اضافه ۳ هزار تومان پرداخت می‌کند.
مقایسه اطلاعات پایه هزینه و سرعت اینترنت در ایران با دیگر کشورها نشان میدهد کاربران در ایران بابت سرویس‌هایی بی‌کیفیت مجبورند رقم‌های سنگینی پرداخت کنند.
در کره جنوبی، یک کاربر برای تهیه سرویس اینترنت با ۱۰ مگابایت پهنای باند و حجم دانلود نامحدود، تنها کمتر از ۱۵ دلار پرداخت می‌کند. کاربری دیگر در شهر پاریس، برای استفاده از اینترنت adsl با سرعت دانلود ۲۸ مگابایت بر ثانیه، حدود ۳۵ دلار هزینه پرداخت می‌کنند. در حالی‌که کاربر اینترنت در ایران برای بهترین سرعت موجود (تقریبا ۳۰۰ کیلوبایت) باید حدود ۷۳ دلار پرداخت کند.
گران فروشی و کم فروشی
ماه گذشته اکثر خبرگزاری‌های ایران با انتشار گزارش‌هایی، به بحث گران فروشی اینترنت در ایران پرداختند.
از جمله خبرگزاری فارس در خروجی خود نوشت: «هر STM1 (معادل ۱۵۵ مگابایت) پهنای باند اینترنت که به قیمت حدود ۹ میلیون تومان وارد کشور می‌شود به قیمت ۲۳۲ میلیون تومان به دست کاربر نهایی می‌رسد که ۲۵ برابر قیمت اولیه آن است.» سایت الف نیز در گزارشی دیگر از قول دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نوشته بود «گران‌فروشی پهنای باند اینترنت در کشور علل بسیاری دارد. اولا شکاف زیادی میان عرضه و تقاضای پهنای باند به وجود آمده که ناشی از رشد فزایند تقاضا و عدم تامین میزان مورد نیاز است. ثانیا دو مقررات‌گذار برای قیمت‌گذاری پهنای باند وجود دارند که هریک ملاحظات خاص خود را می‌کنند و مستقل از هم، مقرراتی را برای تعرفه‌گذاری و قیمت‌گذاری پهنای باند وضع می‌کنند. ثالثا شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان یک شرکت دولتی در جایگاه متصدی، نقش ایفا می‌کند و به عرضه پهنای باند بین‌الملل می‌پردازد.»
سال گذشته، مدیر انجمن شرکت‌های اینترنتی در گفتگویی که سال پیش با ایسنا داشت در مورد مشکلات اینترنت کشور گفته بود « پهنای باند که در اختیار ISPها و PAPPها قرار می‌گیرد، محدود و گران است که این برای رشد اقتصادی کشور بسیار زیان بار است.
این درحالی است که شرکت تامین زیرساخت که زیر پوشش وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات است باید اینترنت ارزانی را به عنوان یارانه به شرکت‌های ISP اعطا کند.» وی در رابطه با وضعیت خرید پهنای باند کشور گفته بود: «به دلیل کمبود پهنای باندی که در اختیار ISPها قرار می‌گیرد و تقاضای بالایی که برای اینترنت پرسرعت وجود دارد، شرکت‌های اینترنتی مجبور به اشتراک با ضریب بالا هستند.» محسن قدک‌ساززاده کارشناس فن آوری اطلاعات همان زمان در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص احتمال کم فروشی شرکت‌های خدمات اینترنت گفته بود: «در حال حاضر در ابتدا پهنای باند مورد نظر توسط شرکت زیرساخت تامین شده و زیرساخت‌های موجود توسط شرکت مخابرات به سایر شرکت‌های عرضه کننده اینترنت، واگذار می‌شود.
حال با چنین وضعیتی تمامی این شرکت‌ها توانایی کم فروشی در سطح خود را دارند.» جدول زیر قیمت و سرعت دسترسی کاربران به اینترنت در برخی شهرهای جهان در اواخر سال ۲۰۱۳ را نشان میدهد. + منبع
کاربران چه می‌گویند؟
کاربران ایرانی از ۵ نوع اتصال از طریق ADSL ، اینترنت دایل‌آپ، وایمکس، GPRS موبایل و اینترنت فیبرنوری به شبکه اینترنت دسترسی دارند که در این میان سهم اتصال به اینترنت از طریق GPRS بیش از سایر اتصالات است. به نحوی که بالغ بر ۲۱/۰۳ درصد کاربران که بیش از ۱۵ میلیون نفر می‌شوند از موبایل‌شان برای اتصال به اینترنت بهره می‌برند. در همین حال شمار کاربران اینترنت ADSL چیزی کمتر از ۱۰ میلیون نفر در مقابل بیش از ۳ میلیون نفر مشترک برآورد می‌شود.
تعداد کاربران اینترنت دایل آپ نیز با وجود تمامی محدودیت‌ها و کیفیت بسیار پایین، حدود ۶ میلیون نفر در مقابل ۳ میلیون نفر مشترک اعلام شده است. بر اساس گفته‌های مدیران دولتی، سرعت و کیفیت اینترنت در ایران از حداقل دی ماه سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است اما نظر بخش عمده کاربران خلاف این گفته هاست.
طیف متنوعی از کاربران از شهرهای مختلف در خصوص وضعیت دسترسی خود به این سرویس‌ها چنین می گویند:
رضا از کرج می‌گوید برای تهیه اینترنت، ماهیانه ۴۰ هزار تومان پرداخت می کند. او این مبلغ را به ازای یک سرویس با سرعت ۵۰۰ کیلوبایت و حجم مجاز ۳۰ گیگابایت پرداخت می کند. اگر نیاز ماهیانه وی بیش از این حجم باشد، برای حداقل ۱۰ گیگابایت حجم اضافه باید ۵۰ هزار تومان پرداخت کند. هر چند در قرار داد سرعت پایه اینترنت ۵۰۰ کیلوبایت ذکر شده، اما بطور واقعی در هنگام دانلود او می‌تواند از حداکثر سرعت بین ۶۰ تا ۱۲۰ کیلوبایت استفاده کند.
صادق که در تهران کافی نت دارد می‌گوید از شرکت شاتل سرویس ۱۰۲۴ مگابایت را خریداری کرده است که بابت آن ماهی ۲۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کند. او می‌گوید حداقل سرعت دانلود من بین ۱۵۰ تا ۲۲۰ کیلوبایت است که در ساعاتی که کاربرانم زیاد هستند، مجبورم جلوی هر گونه دانلودی را بگیرم تا اینترنت قطع نشود. صادق می‌گوید برای مشتریان خاص که دانلودهای سنگین دارند، بیشتر شب‌ها را در نظر می‌گیرم اما مدت‌هاست که سرعت اینترنت شب‌ها با افت شدیدی مواجه است و نمی‌توان هیچ کاری کرد. او متذکر می‌شود که قطعی اینترنتش خیلی کم است هر چند می‌گوید در روزهای خاص سیاسی و اجتماعی کلا کافی نت را باز نمی‌کنم چون اصلا اینترنتی وصل نیست که کسی بخواهد کار کند.
مونا کاربری دیگر از کرج می‌گوید نیازی نداشته است که از سرویس adsl استفاده کند. او از خدمات اینترنت gprs ایرانسل استفاده می کند و می‌گوید برای هر ۲۰۰ مگابایت ۵ هزار تومان پرداخت می‌کند که سرعت آن صرفا برای فیس‌بوک و واتس اپ مناسب است. او می‌گوید برای اتصال به این شبکه‌ها هم البته مجبور است از ابزار فیلترشکن استفاده کند که در بسیاری مواقع هم امکانش نیست. مونا می‌گوید قبلا از خدمات اینترنت موبایل همراه اول هم استفاده کرده است اما نمی‌داند چرا بابت سرویسی که حتی یک‌بار هم نتوانست با آن یک صفحه اینترنتی را درست باز کند ۱۰ هزار تومان پرداخت کرده است. او به کیفیت بسیار پایین این خدمات اعتراض دارد و می‌گوید از پیچیدگی‌های عجیب فروش این خدمات که اسم‌شان را بسته‌های تشویقی و اقتصادی می‌گذارند خسته شده است. مونا می‌گوید این شرکت‌ها مثلا هزینه کمی برای سرویس خود دریافت می‌کنند ولی همین پول کم را هم بابت هیچ چیزی می‌گیرند. او می‌گوید ۵ هزار تومان هزینه خیلی کمی است و هر چند خدمات بسیار بی‌کیفیت است اما ترجیح میدهد حداقل همین اینترنت کم سرعت را روی گوشی موبایل خود داشته باشد.
شبنم کاربری دیگر از تهران علاوه بر شکایت فراوان از وضعیت سرعت اینترنت و قطعی‌های پی در پی می‌گوید من از خدمات adsl شرکت مخابرات استفاده می‌کنم و ماهیانه ۱۰ هزار تومان بابت این سرویس پرداخت می‌کنم. او می‌گوید به‌خاطر اینکه عمده استفاده‌اش از اینترنت بیشتر ارتباط با دوستان از طریق یاهو مسنجر و اسکایپ و فعالیت در فیس‌بوک و تویتر است، نیازی به سرعت خیلی بالا نداشته برای همین خدمات شرکت مخابرات برایش کافی بوده است. شبنم می‌گوید تهیه این سرویس اصلا آسان نبوده. او ۵ ماه در نوبت انتظار بوده تا بالاخره امکان اتصال سرویس برای وی فراهم شده است. در طی این مدت او مجبور بوده برای استفاده از اینترنت به کافی نت برود یا گاهی وقت‌ها از dial-up که کیفیت آن بسیار پایین است استفاده کند. بعد از اتصال این سرویس نیز، قطعی‌های مداوم در طول روز حسابی کلافه‌اش کرده است در حدی که بعضی روزها ترجیح میدهد مجددا به کافی نت برود.
کاوه از سنندج در کردستان نیز می‌گوید هر چند در این شهر چند شرکت خصوصی مشغول فعالیت هستند، اما عملا تفاوت چندانی میان خدمات و هزینه دریافتی‌شان وجود ندارد. او قبلا برای سرویس حجمی ۱۰ گیگابایت با سرعت ۱۲۸ کیلوبایت، در ماه ۱۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کرده است. کاوه می‌گوید چون در طول روز سر کار هستم، عصر به بعد می توانم از اینترنت استفاده کنم اما عملا از حدود ساعت ۹ شب سرعت اینترنت چنان پایین می‌آید که دیگر نمی‌شود کار خاصی کرد. او می‌گوید بخصوص روزهای پنج شنبه فکر کار کردن با اینترنت را هم نمی‌کرده است. کاوه می‌گوید اکنون وضعیت بهتری دارد. حدود ۵ ماه است از اینترنت وایمکس مبین نت استفاده می‌کند. او بابت ماهیانه ۵ گیگابایت حجم مصرفی، ۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کند و اگر به حجم بیشتری نیاز داشته باشد بابت هر ۱ گیگابایت ۶ هزار تومان پرداخت می‌کند. او می‌گوید البته دسترسی به شبکه دائمی نیست و بعضی مواقع سرعت اینترنت افت شدیدی می‌کند و یا به‌طور کل ارتباط مقدور نیست. او می‌گوید چون سنندج شهری کوهستانی است، طبعا نقاط کور فراوانی در آن وجود دارد و همه جا نمی‌شود از وایمکس استفاده کرد.
روژین کاربری دیگر از شهر سنندج می‌گوید هزینه اینترنت‌شان ماهی ۱۰ هزار تومان است و از آن فقط برای ارتباط با خواهرش که در آلمان تحصیل می‌کند استفاده می‌کنند. روژین می‌گوید خیلی دوست دارد از فیس‌بوک و توئیتر استفاده کند اما به‌خاطر فیلترینگ و سرعت پایین اینترنت امکانش وجود ندارد برای همین در طول روز ۱ تا ۲ ساعت به کافی نت می‌رود و از آن‌جا فیس‌بوک خود را چک می‌کند. او می‌گوید سرعت اینترنت در کافی‌نت‌ها بیشتر است و فیلترشکن‌هایی مثل سایفون بهتر کار می‌کنند. او اشاره می‌کند چون اخبار مسائل سیاسی و اجتماعی کشور را خیلی زیاد پی‌گیری می‌کند، از اینکه در کافی‌نت فیس‌بوکش را باز می‌کند احساس امنیت بیشتری دارد و نگرانی از بابت پی‌گیری شدن ندارد.
فاتح، برادر روژین نظر دیگری دارد. او می گوید من نمی‌دانم چطور می‌شود با اینترنت ۱۲۸ کیلوبایت کار کرد. فاتح طراح وب‌سایت است و می‌گوید برای دفتر کارش از شرکت شاتل سرویس اینترنت تهیه کرده است و برای سرعت ۵۱۲ کیلوبایت ماهی ۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کند. او می‌گوید برای اتصال این سرویس ابتدا ۱۲۰ هزار تومان پرداخت کرده است اما حجم مصرفی‌اش به سرعت تمام شده است. او می‌گوید اصلا نفهمیدم ۴ گیگابایت حجم مصرفی را چطور در عرض ۱ ماه بدون هیچ دانلودی تمام کردم. او از وضعیت اینترنتش به شدت گله دارد و می‌گوید هر روز گوشی تلفن دستم است و با پشتیبانی شاتل در خصوص قطعی یا کندی سرعت اینترنت صحبت می‌کنم که خیلی وقت‌ها می‌گویند کاری از دستشان بر نمی‌آید و مشکل از مرکز استان باید برطرف شود. او می‌گوید شرکت شاتل مدعی است سرویسش را بهتر از مقرارت موجود ارائه می‌کند اما آنچه که مشخص است این‌ها به شدت کم فروشی می‌کنند و من فقط برای چیزی که عملا نیازم را تامین نمی‌کند پول پرداخت می‌کنم.
محمد، کاربری از کرمانشاه می‌گوید من از خدمات وایمکس مبین نت استفاده می‌کنم. می‌گوید چون خانه‌ام خارج از شهر است نتوانستم adsl بگیرم اما با وایمکس کارم راه می افتد بخصوص که می‌توانم راحت آن‌را به نقاط دیگر منتقل کنم. هر چند سرعت بسیار پایین است و از ۳ چراغ مودم که نشان دهنده قدرت اتصال است، فقط ۲ تایش روشن است که بعضی وقت‌ها هم فقط یکی روشن می‌شود. او می‌گوید برای سرویس وایمکس ماهی ۲۰ هزار تومان پرداخت می‌کند که در ابتدا ۲۲۰ هزار تومان هم بابت مودم از وی دریافت کرده‌اند. محمد می‌گوید از حدود ساعت ۱۱ شب به بعد نمی‌تواند از اینترنت استفاده کند چون سرعت به‌قدری پایین است که به زحمت می تواند وب سایتی را باز کند.
مانی کاربری دیگر از تهران علاوه بر ذکر مشکلات کاربران بالا، می‌گوید او متوجه شده که دانلود از برخی سایت‌های خاص باعث می‌شود که شرکت حجم دانلود را به شدت کاهش دهد و رقم بیشتری از کاربر طلب کند. او از تجربه شخصی خود می‌گوید که بعد از دانلود چند فیلم مستند از سایت تلویزیون «من و تو» حجم دانلود ۷ گیگابایتش یک شبه تمام شد و بعد از تماس با شرکت آی اس پی (شاتل) به او گفته شده که سیستم بصورت اتوماتیک دانلود از برخی سایت‌ها را محدود کرده و برای شما جریمه وضع می‌کند.
شیرین کاربری دیگر از کرج هم این مشکل را دارد. او که یک خواننده زیرزمینی موسیقی است می‌گوید من به‌خاطر کارم مدام در حال دانلود کارهای جدید از هنرمندان دیگر هستم و گوش می‌دهم. اما با وجود اینکه حجم هر فایلی که دانلود می‌کنم به زحمت به ۱۰ مگابایت می‌رسد ولی خیلی زودتر از چیزی که فکر می‌کنم حجم دانلودم تمام می‌شود و مجبورم هزینه مجدد پرداخت کنم.
وضعیت اینترنت در کشورهای همسایه
علی‌رغم وجود زیرساخت‌های مناسب، ایران اما در میان تمامی کشورهای منطقه از پایین‌ترین سطح میزان سرعت اینترنت برخوردار است. بر اساس تحقیقات و بر مبنای اطلاعات وب سایت جهانی اوکلا (Ookla) میانگین سرعت اینترنت در ایران هم اکنون ۳.۴ مگابایت (در سطوح خاص آموزشی و نظامی) است. رقم واقعی دسترسی کاربران عادی بسیار پایین‌تر از این حد است. این در حالی است که کشورهای همسایه ایران، با سرعتی به‌مراتب بالاتر از این میزان دسترسی شهروندان به اینترنت را فراهم کرده اند.
میانگین سرعت اینترنت در ماه مه ۲۰۱۴ در ترکیه ۱۱/۶، در عراق۴/۷۱، کویت ۸/۵۸، عربستان سعودی ۱۰/۵۵، امارات ۱۵/۶۲، قطر ۱۲/۸۹، عمان ۷/۱۸، پاکستان ۲/۷۱، آذربایجان ۴/۸۴، ارمنستان ۹/۰۲ مگابایت بوده است.
هزینه خدمات اینترنت در ترکیه ماهیانه ۵۰ لیر ترک (معادل ۲۵ دلار) بدون احتساب ۲۵ لیر آبونه خط تلفن است. خبری از محدودیت حجم دانلود نیست و در مقابل شما می توانید از سرعت میانگین تا ۲/۵ مگابایت استفاده کنید. کاربران عموما برای تهیه مودم (در هنگام عقد قرار داد) هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. هزینه این خدمات تقریبا در تمامی شهرهای ترکیه به یک میزان است. هزینه خدمات 3g نیز بر اساس سرویس شرکت‌ها متغیر است. سرویس 3g شرکت ترکسل برای حجم ۵۰۰ مگابایت ماهیانه ۵۰ لیر ترک دریافت می‌کند. در مقابل شرکت avea این سرویس را با حجم ۵ گیگابایت با هزینه ۳۶ لیر تامین می کند.
شریف از اهالی کابل در افغانستان در مورد وضعیت اینترنت در این کشور می‌گوید: «در اینجا بیشتر مردم از خدمات اینترنت 3G استفاده می‌کنند و استفاده از adsl بخاطر مشکلات زیرساختی چندان مرسوم نیست و عملا فقط سه شهر کابل، مزار شریف و هرات از چنین خدماتی می توانند استفاده کنند. اما با سرویس 3G به راحتی مردم می توانند در نقاط مختلف دسترسی نامحدودی به اینترنت داشته باشند.» هزینه تهیه چنین خدماتی بطور ماهیانه برای یک خط 3G با محدودیت حجم ۳ گیگابایت و سرعت ۳۰۰ کیلوبایت، ۲۰ دلار است. شریف می‌گوید بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و ارسال ماهواره مخابراتی جدید افغانستان، هزینه این خدمات بسیار کمتر از این خواهد شد. او می‌گوید از ماه آینده سرویس 4G با هزینه ای بسیار کمتر راه اندازی خواهد شد و به احتمال زیاد سطح دسترسی مردم به اینترنت هم افزایش چشمگیری خواهد داشت.
عثمان کاربری از کردستان عراق در گفتگو با خودنویس در مورد وضعیت اینترنت در اربیل عراق می‌گوید: «استفاده از خدمات adsl به‌خاطر نبود زیرساخت‌های مناسب بسیار کم است به‌همین خاطر کاربران از اینترنت 3G استفاده می‌کنند. دو شرکت خدمات مخابراتی این خدمات را ارائه می‌کنند که یکی از آنها به ازای حجم ۷ گیگابایت و سرعت ۱۵۰ کیلوبایت ۲۲ دلار و دیگری با حجم دانلود ۲ گیگابایت و سرعت حدود یک مگابایت ۲۴ دلار دریافت می‌کنند.» عثمان می‌گوید چند اپراتور تلفن همراه، خدمات اینترنت هم ارائه می‌کنند اما به‌خاطر کیفیت پایین خدمات‌شان چندان مورد استفاده مردم نیستند. او می‌گوید بر خلاف تبلیغات مرسوم، تفاوتی میان کیفیت اینترنت مناطق اقلیم کردستان با دیگر نقاط عراق وجود ندارد. عثمان می‌گوید در بحث فیلترینگ وضعیت بسیار مناسب است و ما محدودیت خاصی نداریم اما بخاطر فشارهای احزاب اسلامی بحث فیلتر سایت‌های به‌خصوص پورنوگرافیک و آتئیستی بسیار بالاست.
وضعیت در مورد دو همسایه شمالی ایران متفاوت است. هزینه تامین یک سرویس اینترنت با سرعت ۱۰ مگابیت بر ثانیه و بدون محدودیت حجم در آذربایجان ۸۰ منات معادل ۹۷ دلار است. تهیه همین سرویس در ارمنستان ۱۲۰ هزار درام معادل ۲۷۴۴ دلار است.
همان‌طور که در ابتدای گزارش آمد، عمان یکی از شرکای کنسرسیوم EPEG است که با افتتاح این خط، سرعت اینترنت این کشور از ۴ مگابیت بر ثانیه در جون ۲۰۱۳ هم اکنون در ماه مه ۲۰۱۴ به نزدیک ۸ مگابیت بر ثانیه افزایش یافته است. شرکت عمان تل به‌عنوان یک سرویس دهنده اینترنت در این کشور، در ازای تامین سرویس اینترنتی با سرعت ۶۰ مگابیت بر ثانیه و بدون محدودیت حجم دانلود ۶۰۰ ریال عمان (معادل ۱۵۳ دلار آمریکا) دریافت می‌کند. توجه کنید که ریال عمان جزو با ارزشت‌رین ارزهای جهان است و در واقع ارزش دلار در مقابل آن کم است بنابراین رقم واقعی سرویس اینترنت در این کشور را باید چیزی در حدود ۳۰ تا ۶۰ دلار محاسبه کرد.
دروازه‌های سپیده‌دم 