انقلاب یا جنبش؟ تذکری بر یک تعریف

اخیرا سایت بالاترین اقدام به تولید برنامه های تلویزیونی می کند که مدعی است برای گسترش توان گفت‌ و گو است. مدیران این سایت مدعی هستند یکی از دلایل مسدود شدن گفت‌و گو در جامعه ایرانی مبهم بودن اصطلاحات و مفاهیم پایه در زبان فارسی است برنامه «مفاهیم و اصطلاح‌های سیاسی و اجتماعی» می‌کوشد تا تعریف‌های آکادمیک و پذیرفته این مفاهیم را به دست دهد.

بالاویزیون برنامه جدید خود را به توضیح مفاهیم جنبش و انقلاب اختصاص داده است. در مقدمه این بنرامه آمده است که در متون سیاسی، انقلاب تغییر بنیادین ساختار سیاسی و نظام حکومتیِ مسلط و جایگزینی آن با ساختار و نظام نو است. این جایگزینی می‌تواند از راه‌های مسالمت‌آمیز یا خشونت‌آمیز باشد

اینجا توضیح نکته ضروری است. انقلاب، خشونت نیست و صحبت از انقلاب مسالمت آمیز و یا خشونت آمیز طبقه بندی کاذبی است که هدف اصلی انقلاب یعنی تغییر و دگرگونی در ساختار سیاسی و اجتماعی را می خواهد بی اعتبار کند. در ثانی، جنبشهایی که منجر به دگرگونی کامل ساختارهای سیاسی و اجتماعی نشود، در ردیف انقلابات قرار نمی گیرند. در اینجا، انقلابهای انگلستان و استقلال آمریکا و همچنین هند جزو انقلابهای سیاسی و اجتماعی قرار نمی گیرند چون تغییری در ساختار سیاسی و اجتماعی روی نداد. تنها قدرت از یک جریان سیاسی (حکومت سلطنتی انگلستان) به یک ساختار سیاسی دیگر (حکومت دمکراتیک هندوستان) دست به دست شد و تغیرات بنیادین سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در جامعه روی نداد.

همچنین جنبشهای سیاسی و اجتماعی لزوما ممکن است به یک انقلاب نیانجامد اما می توانند در روند انقلابات نقش مهمی داشته باشند. برای مثال جنبش سبز در ایران، ضروریت انقلاب برای گذر از جمهوری اسلامی را در دستور کار گذاشته است. و یا جنبش های اعتراضی مصر که در ابتدا خواستهایی چون آزادی زندانیان سیاسی و آزادی بیان داشت اما با سرکوب حکومت وقت مواجه شد، در نهایت به راه حل انقلابی رسید.

بیان دیدگاه

این سایت برای کاهش هرزنامه‌ها از ضدهرزنامه استفاده می‌کند. در مورد نحوه پردازش داده‌های دیدگاه خود بیشتر بدانید.